شناسایی راهبردهای مؤثر برای گفتمان‌سازی توسعه پایدار در کلاس‌های درس
کلمات کلیدی:
توسعه پایدار, گفتمان‌سازی, آموزش محیط‌زیست, راهبردهای آموزشی, آموزش تلفیقی, مدارس ابتدایی, یادگیری مشارکتیچکیده
هدف پژوهش حاضر شناسایی راهبردهای مؤثر برای گفتمان‌سازی توسعه پایدار در کلاس‌های درس با تأکید بر ابعاد آموزشی، فرهنگی و اجتماعی بود. این مطالعه با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۶ نفر از معلمان و کارشناسان آموزشی شهر تهران که به‌صورت هدفمند انتخاب شده بودند، گردآوری گردید. مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزار NVivo کدگذاری و تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل «راهبردهای آموزشی-تربیتی»، «راهبردهای فرهنگی-ارزشی» و «راهبردهای ارتباطی-اجتماعی» شد. هر یک از این مقوله‌ها دارای چندین زیرمقوله و مفاهیم کلیدی بودند که نشان می‌دادند آموزش توسعه پایدار زمانی مؤثر خواهد بود که با روش‌های تلفیقی، مشارکت فعال دانش‌آموزان، استفاده از منابع فرهنگی بومی و فناوری‌های نوین همراه شود. یافته‌ها نشان داد که گفتمان‌سازی توسعه پایدار در کلاس‌های درس نیازمند رویکردی چندلایه و تعاملی است که در آن، معلمان به‌عنوان تسهیل‌گران یادگیری، نقش کلیدی دارند. همچنین، پیوند دادن مفاهیم پایداری با زندگی روزمره، ارزش‌های بومی و تجارب دانش‌آموزان، در نهادینه‌سازی این گفتمان مؤثر است. پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران آموزشی، برنامه‌هایی برای ارتقای توانمندی معلمان و تلفیق پایداری در برنامه‌های درسی طراحی کنند.
دانلودها
مراجع
Barr, S. (2003). Strategies for sustainability: Citizens and responsible environmental behavior. Area, 35(3), 227–240. https://doi.org/10.1111/1475-4762.00172
Fien, J. (2003). Education for the environment: Critical curriculum theorizing and environmental education. Deakin University Press.
Moghadam, M. (2021). Environmental ethics in Islam and its implications for education. International Journal of Environmental Studies, 78(1), 1–14. https://doi.org/10.1080/00207233.2020.1748672
Orr, D. W. (1992). Ecological literacy: Education and the transition to a postmodern world. SUNY Press.
Scott, W., & Gough, S. (2003). Sustainable development and learning: Framing the issues. Routledge.
Sterling, S. (2001). Sustainable education: Re-visioning learning and change. Green Books.
Tilbury, D. (2011). Education for Sustainable Development: An expert review of processes and learning. UNESCO.
UNESCO. (2017). Education for Sustainable Development Goals: Learning objectives. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
