شناسایی شاخص‌های توانمندسازی معلمان برای اجرای آموزش اخلاقی پایدار
کلمات کلیدی:
توانمندسازی معلمان, آموزش اخلاقی پایدار, تحلیل مضمون, شایستگی حرفه‌ای, باورهای اخلاقیچکیده
هدف این پژوهش، شناسایی شاخص‌های توانمندسازی معلمان برای اجرای آموزش اخلاقی پایدار در مدارس ایران با استفاده از رویکرد کیفی بود. این مطالعه با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. شرکت‌کنندگان شامل ۲۱ معلم دوره ابتدایی و متوسطه اول از شهر تهران بودند که به‌صورت هدفمند و با معیار تخصص یا تجربه در زمینه آموزش اخلاقی انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم‌افزار NVivo صورت گرفت. اعتبار داده‌ها از طریق بازبینی مشارکت‌کنندگان و کدگذاری موازی تأیید شد. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل «شایستگی‌های حرفه‌ای معلم»، «حمایت سازمانی و نهادی» و «باورها و نگرش‌های اخلاقی معلمان» شد. در این سه مقوله، ۱۷ زیرمقوله و بیش از ۶۰ مفهوم باز شناسایی گردید. یافته‌ها نشان دادند که توانمندسازی معلمان برای آموزش اخلاقی پایدار نیازمند برخورداری از دانش اخلاقی، مهارت‌های ارتباطی، حمایت نهادی، نگرش مثبت و انگیزه درونی است. نتایج پژوهش بر ضرورت طراحی سیاست‌ها و برنامه‌هایی تأکید دارد که توانمندسازی اخلاقی معلمان را در ابعاد شناختی، حرفه‌ای و نگرشی تقویت کنند. در این راستا، تدوین برنامه‌های توسعه حرفه‌ای، اصلاح نظام ارزشیابی معلمان و ایجاد فرهنگ مدرسه اخلاق‌محور از اهمیت بالایی برخوردار است.
دانلودها
مراجع
Berkowitz, M. W., & Bier, M. C. (2014). Research-based character education. Annals of the American Academy of Political and Social Science, 591(1), 72–85.
Bullough, R. V. (2011). Ethical and moral matters in teaching and teacher education. Teaching and Teacher Education, 27(1), 21–28.
Campbell, E. (2008). Teaching ethically as a moral condition of professionalism. Teacher Education Quarterly, 35(4), 7–20.
Garratt, D., Piper, H., & Taylor, B. (2020). Values, Ethics and Education: Understanding Teaching as a Moral Practice. Routledge.
Lovat, T., & Clement, N. (2008). The pedagogical imperative of values education. Journal of Moral Education, 37(3), 373–390.
Narvaez, D., & Lapsley, D. K. (2009). Moral identity, moral functioning, and the development of moral character. In Handbook of moral and character education (pp. 273–288). Routledge.
Shahbazi, M., & Vaezi, R. (2020). Exploring Iranian teachers’ experiences of moral education. Journal of Moral Education Research, 3(2), 45–62.
Sockett, H. (1993). The moral base for teacher professionalism. Teachers College Press.
Sterling, S. (2001). Sustainable Education: Re-visioning Learning and Change. Green Books.
Thornberg, R. (2008). The lack of professional knowledge in values education. Teaching and Teacher Education, 24(7), 1791–1798.
Tirri, K. (2011). Teacher values underlying professional ethics. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 17(2), 185–200.
