شناسایی راهبردهای توانمندسازی دانش‌آموزان برای مشارکت در توسعه محلی
کلمات کلیدی:
توانمندسازی دانش‌آموزان, مشارکت محلی, آموزش شهروندی, مدرسه و جامعه, توسعه پایدار, آموزش مشارکتیچکیده
هدف پژوهش حاضر شناسایی راهبردهای توانمندسازی دانش‌آموزان برای مشارکت در توسعه محلی با تمرکز بر ابعاد شناختی، اجتماعی و روانی-انگیزشی بود. این مطالعه با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای استقرایی انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۱ نفر از معلمان، مدیران، کارشناسان آموزشی و فعالان اجتماعی شهر تهران گردآوری شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌ها پس از پیاده‌سازی کامل، با استفاده از نرم‌افزار NVivo تحلیل و کدگذاری شدند. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل «آموزش و توانمندسازی شناختی»، «تعامل مدرسه و جامعه محلی» و «حمایت روانی-اجتماعی و انگیزشی» شد. در هر مقوله، مجموعه‌ای از زیرمقوله‌ها مانند ارتقای سواد محلی، آموزش مشارکت اجتماعی، مشارکت خانواده‌ها، بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای محلی، تقویت خودکارآمدی و ایجاد فضای امن روانی شناسایی گردید که به‌صورت مستقیم در فرآیند توانمندسازی دانش‌آموزان برای ایفای نقش در توسعه محلی مؤثر بودند. توانمندسازی دانش‌آموزان برای مشارکت در توسعه محلی مستلزم طراحی راهبردهای چندسطحی در حوزه‌های شناختی، اجتماعی و روانی است. پیوند مؤثر مدرسه با جامعه محلی، آموزش مهارت‌های مشارکتی، تقویت خودباوری و ایجاد فرصت‌های واقعی برای کنشگری از جمله مؤلفه‌های کلیدی هستند. این یافته‌ها می‌توانند مبنایی برای تدوین برنامه‌های درسی، طراحی مداخلات آموزشی و سیاست‌گذاری‌های توسعه‌محور قرار گیرند.
دانلودها
مراجع
Ahmedi, M., Tavakoli, H., & Soltani, R. (2021). The role of schools in fostering student participation in community development. Iranian Journal of Educational Sociology, 4(2), 47-63.
Fielding, M. (2001). Students as radical agents of change. Journal of Educational Change, 2(2), 123–141.
Freire, P. (1970). Pedagogy of the Oppressed. New York: Herder and Herder.
Hart, R. (1992). Children's Participation: From Tokenism to Citizenship. Florence: UNICEF Innocenti Research Centre.
Holdsworth, R. (2010). Student voice and educational reform in Australia. Educational Theory, 60(4), 379–392.
Mitra, D. L. (2004). The significance of students: can increasing “student voice” in schools lead to gains in youth development? Teachers College Record, 106(4), 651–688.
Pike, A., Rodríguez-Pose, A., & Tomaney, J. (2017). Local and Regional Development (2nd ed.). London: Routledge.
Putnam, R. D. (2001). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon and Schuster.
Sen, A. (1999). Development as Freedom. Oxford: Oxford University Press.
Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), 1442–1465.
UNESCO. (2017). Education for Sustainable Development Goals: Learning Objectives. Paris: UNESCO Publishing.
Zimmerman, M. A. (2000). Empowerment theory: Psychological, organizational and community levels of analysis. In J. Rappaport & E. Seidman (Eds.), Handbook of Community Psychology (pp. 43–63). Springer.
