شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای سرمایه معنوی در آموزش و تربیت
کلمات کلیدی:
سرمایه معنوی, آموزش و تربیت, تربیت معنوی, تحلیل کیفی, مدرسه, معنویت در آموزشچکیده
هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای سرمایه معنوی در آموزش و تربیت با رویکردی کیفی و با تکیه بر تجارب و دیدگاه‌های متخصصان آموزشی بود. این مطالعه با روش کیفی و رویکرد تحلیل محتوای استقرایی انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۲ نفر از معلمان، مدیران، و کارشناسان آموزشی شهر تهران گردآوری شد. مشارکت‌کنندگان با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و با ملاک اشباع نظری انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۲ استفاده شد و کدگذاری داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام گرفت. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مضمون اصلی شامل «بسترهای فردی ارتقای سرمایه معنوی»، «عوامل نهادی و مدرسه‌ای»، و «عوامل فرهنگی و اجتماعی کلان» شد. در مجموع ۱۶ زیرمضمون و بیش از ۵۰ کد مفهومی شناسایی گردید. از جمله عوامل کلیدی می‌توان به خودآگاهی معنوی، انگیزش درونی، الگوهای معنوی مدرسه، تعامل خانه و مدرسه، فضای فرهنگی مدرسه، عدالت تربیتی و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی اشاره کرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ارتقای سرمایه معنوی در آموزش نیازمند یک رویکرد چندلایه شامل عوامل فردی، مدرسه‌ای و کلان فرهنگی است. برای تحقق این هدف، لازم است سیاست‌گذاری‌های کلان، برنامه‌ریزی‌های درسی و تربیت معلمان با محوریت معنویت بازنگری و تقویت شوند.
دانلودها
مراجع
Emmons, R. A. (2000). Spirituality and intelligence: Problems and prospects. International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 57–64.
Hay, D., & Nye, R. (2006). The spirit of the child. Jessica Kingsley Publishers.
Kessler, R. (2000). The soul of education: Helping students find connection, compassion, and character at school. Association for Supervision and Curriculum Development.
King, D. B. (2008). Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model, and measure. Trent University.
Liu, W., & Robertson, P. J. (2011). Spirituality in the workplace: Theory and measurement. Journal of Management Inquiry, 20(1), 35–50.
Mitroff, I. I., & Denton, E. A. (1999). A spiritual audit of corporate America: A hard look at spirituality, religion, and values in the workplace. Jossey-Bass.
Pargament, K. I. (1997). The psychology of religion and coping: Theory, research, practice. Guilford Press.
Saks, A. M. (2011). Workplace spirituality and employee engagement. Journal of Management, Spirituality & Religion, 8(4), 317–340.
Tirri, K. (2011). The core of school pedagogy: Finnish teachers’ views of the purpose of education. Teaching and Teacher Education, 27(6), 1222–1229.
Watson, J. (2006). Every child matters and children’s spiritual rights: Does the new holistic approach to children’s care address children’s spiritual well‐being? International Journal of Children's Spirituality, 11(2), 251–263.
Wolman, R. N., et al. (2001). The soul of the workplace: Organizational values and spiritual health. Journal of Applied Behavioral Science, 37(2), 91–115.
Yazdani, N., & Murad, M. W. (2015). Toward an Islamic model of spiritual leadership. International Journal of Business and Management, 10(9), 46–56.
