شناسایی مؤلفه‌های کلیدی برنامه درسی مبتنی بر آموزش اخلاق جهانی
کلمات کلیدی:
آموزش اخلاق جهانی, برنامه درسی, تربیت شهروندی, تحلیل مضمون, آموزش ارزشهاچکیده
هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه‌های کلیدی برنامه درسی مبتنی بر آموزش اخلاق جهانی با بهره‌گیری از دیدگاه‌های خبرگان و متخصصان حوزه تعلیم و تربیت است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۴ تن از صاحب‌نظران و متخصصان برنامه‌ریزی درسی، فلسفه آموزش و اخلاق در شهر تهران گردآوری شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه‌ها ضبط، پیاده‌سازی و با استفاده از نرم‌افزار NVivo تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل «مبانی نظری برنامه درسی»، «مؤلفه‌های محتوایی»، و «رویکردهای اجرایی و تربیتی» شد. هر یک از این مقوله‌ها دارای زیرمقوله‌هایی چون جهان‌گرایی اخلاقی، فلسفه انسان‌گرایانه، ارزش‌های جهانی، موقعیت‌های یادگیری اخلاقی، نقش معلم اخلاق‌پژوه و ارزیابی اخلاقی بودند. این مؤلفه‌ها در تعامل با یکدیگر چارچوبی مفهومی برای طراحی برنامه درسی اخلاق جهانی فراهم می‌آورند. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که طراحی و اجرای برنامه درسی اخلاق جهانی نیازمند نگرشی کل‌نگر، بین‌رشته‌ای و زمینه‌مند است. بومی‌سازی این مؤلفه‌ها در نظام آموزشی ایران مستلزم بازنگری در اهداف، محتوا، روش‌های تدریس و ساختار ارزشیابی است. این مؤلفه‌ها می‌توانند راهگشای طراحی برنامه‌های تربیتی مؤثر در راستای تربیت شهروندان اخلاق‌مدار جهانی باشند.
دانلودها
مراجع
Banks, J. A. (2008). Diversity, group identity, and citizenship education in a global age. Educational Researcher, 37(3), 129-139.
Crick, R. D. (2008). Key competencies for education in a European context: Narratives of accountability or care. European Educational Research Journal, 7(3), 311-318.
Davies, L. (2006). Global citizenship: Abstraction or framework for action? Educational Review, 58(1), 5–25.
Delors, J. (1996). Learning: The Treasure Within (Report to UNESCO of the International Commission on Education for the Twenty-first Century). UNESCO.
Noddings, N. (2013). Education and Democracy in the 21st Century. Teachers College Press.
OECD. (2018). Preparing our youth for an inclusive and sustainable world: The OECD PISA global competence framework. OECD Publishing.
Pike, G. (2000). Global education and national identity: In pursuit of meaning. Theory Into Practice, 39(2), 64–73.
Reimers, F. M. (2020). Empowering Students to Improve the World in Sixty Lessons: Version 1.0. CreateSpace Independent Publishing Platform.
Reimers, F. M., & Chung, C. K. (2016). Teaching and Learning for the Twenty-First Century: Educational Goals, Policies, and Curricula from Six Nations. Harvard Education Press.
Tawil, S. (2013). Education for ‘global citizenship’: A framework for discussion. UNESCO Education Research and Foresight Working Papers, 7.
UNESCO. (2014). Global Citizenship Education: Preparing Learners for the Challenges of the Twenty-first Century. Paris: UNESCO.
UNESCO. (2015). Rethinking Education: Towards a Global Common Good? Paris: UNESCO.
Zembylas, M. (2011). Investigating the emotional geographies of exclusion at a multicultural school. Emotion, Space and Society, 4(3), 151–159.
